Trudno wyobrazić sobie pracę w sadzie czy winnicy bez pomocy traktora sadowniczego. Czym charakteryzują się ciągniki sadownicze i do jakich prac można je wykorzystywać? Jakie możliwości dają one w połączeniu z nowoczesną technologią i na co zwrócić uwagę przy zakupie takiej maszyny? Te kwestie poruszamy poniżej.

Jakimi cechami powinien odznaczać się ciągnik sadowniczy?

Traktory sadownicze mają specyficzne zadania do wykonania, z tego powodu też odróżniają się od ciągników rolniczych. Co je charakteryzuje?

Odpowiednia moc i kompaktowe gabaryty

Ciągniki sadownicze nie potrzebują tak dużo mocy, jak ich „więksi bracia”, duże traktory do prac polowych. Już nawet 55 KM uznaje się za moc wystarczającą do realizowania większości prac sadowniczych, jednak około 100 KM pod maską pozwala pokonać stromy podjazd w winnicy czy transportować ładunek w postaci skrzyń z owocami na dłuższych dystansach. Przy tego rodzaju obciążeniu ciągnika sadowniczego na jego wyposażeniu znaleźć można często innowacyjne, regulowane felgi typu Waffle. Są one ukształtowane tak, aby drgania kół przy wysokich prędkościach były jak najmniejsze.

Przy pracach sadowniczych bardzo ważna jest zwrotność ciągnika, a tym samym jego kompaktowe gabaryty. To konieczność, aby móc sprawnie manewrować pomiędzy wąskimi międzyrzędami na plantacjach. Nowoczesnym rozwiązaniem technicznym, które wspiera zwrotność ciągników sadowniczych McCormick, jest system ADS (Advanced Driving System), współpracujący z prowadzeniem opartym na GPS. System ten wspomaga kierowanie ciągnikiem poprzez automatyczne centrowanie kół i stabilizację toru jazdy. Wraz ze wzrostem prędkości maszyny następuje automatyczna zmiana charakterystyki układu kierowniczego.

Ciągniki sadownicze McCormick serii X4F obejmują różne wersje, które spełniają specyficzne potrzeby nowoczesnych sadów. Do pracy w małych sadach o wąskich odstępach między rzędami idealnie nadaje się wersja F. Model N to dobry wybór na plantacje o wąskich alejkach z drzewami o koronie pucharowej. W sadach, które charakteryzują się bardzo wąskimi alejkami, sprawdzi się model V, ciągnik sadowniczy z kabiną wąską. Z kolej w sadach o szerokim rozstawie rzędów czy jednocześnie nawet do pracy w polu zastosowanie znajdzie wersja XL.

Funkcjonalność i jakość wykonania

O funkcjonalności ciągnika sadowniczego decyduje to, jak szybko i łatwo można do niego podpiąć osprzęt. W trackie pracy na plantacji używa się kosiarek, kombajnów, ładowacza czołowego do transportowania skrzyń czy palet i opryskiwaczy. Funkcjonalny ciągnik sadowniczy to taki, do którego bez większego wysiłku będzie można nawet kilka razy dziennie przyłączać różne maszyny towarzyszące. Traktory sadownicze McCormick odznaczają się bardzo szerokimi możliwościami w zakresie konfigurowalności. Można łączyć je z maszynami towarzyszącymi nawet pośrodku ciągnika.

Co do jakości wykonania ciągnika, to istotne jest, aby był on prosty w eksploatacji i trwały. W tych kwestiach można zasięgnąć opinii innych użytkowników ciągników danej marki.

Jakie prace można wykonywać przy użyciu odpowiedniego osprzętu do ciągników sadowniczych?

To właśnie specjalistyczne maszyny towarzyszące pozwalają wszechstronnie wykorzystywać możliwości traktorów sadowniczych. Jakie prace można przeprowadzić takim ciągnikiem? Mogą to być zadania związane z zakładaniem plantacji, pieleniem, podgarnianiem owoców, trymowaniem koron drzew, przerzedzaniem kwiatostanów, otrząsaniem owoców, a nawet opalaniem chwastów. Poniżej omawiamy typowe prace, przy których ciągniki sadownicze są wykorzystywane praktycznie niezależnie od rodzaju plantacji.

Opryski

Opryski to jedna z najważniejszych prac na plantacjach, która zapewnia sadownikom możliwość ochrony drzewek i krzewów owocowych przed chorobami i szkodnikami. Wykonuje się je opryskiwaczami sadowymi, które w przeciwieństwie do opryskiwaczy polowych posiadają pionową szczelinę wylotową. Dzięki temu opryski prowadzić można w koronach drzewek.

Usuwanie chwastów, które zabierają uprawom wodę, jest możliwe za pomocą belek herbicydowych. Stojąc przed decyzją o zakupie nowej belki, warto rozważyć belkę dwustronną. Przy jej użyciu można opryskiwać dwa rzędy jednocześnie, zmniejszając liczbę przejazdów i tym samym oszczędzając czas oraz paliwo. W sadach o dużej nierówności terenu czy z koleinami dobrze sprawdzą się belki z kółkami jezdnymi. Podąża ona swoim torem mimo wychyleń traktora.

Koszenie

Usuwanie chwastów mechanicznie kosiarkami, bez użycia herbicydów, wspiera zrównoważoną uprawę owoców. Kosiarki nie tylko koszą trawę, ale także rozdrabniają ją. W ten sposób staje się ona nawozem organicznym, zasilającym glebę. Na rynku dostępnych jest wiele modeli kosiarek, plantatorzy mogą wybierać wśród sprzętu dopasowanego do swoich upraw. Istnieją modele z automatycznym odchyleniem bocznym sterowanym hydraulicznie, dzięki któremu z łatwością prowadzi się maszynę wokół krzewów czy winorośli, nie uszkadzając rośliny.

Do rozdrabniania gałęzi używa się rozdrabniaczy bijakowych, zwanych popularnie także kosiarkami bijakowymi. To stosunkowo lekkie maszyny o prostej konstrukcji, służące do rozdrabniania gałęzi na przykład po przycinkach drzewek owocowych.

Zbiory

Zbiory na plantacjach przystosowanych do zbioru mechanicznego prowadzi się m.in. kombajnami zaczepianymi do ciągników. Popularne kombajny to te do zbioru malin, borówek i porzeczek. Inwencja twórcza producentów maszyn jest duża, na rynku dostępne są także zaczepiane kombajny do jabłek, gruszek, śliwek czy czereśni. Zależnie od konstrukcji zbiór owoców może być wykonywany do big bagów, skrzyniopalet czy przyczep wyładowczych.

Ładowacz ciągnikowy czołowy także stanowi bardzo praktyczną pomoc podczas zbiorów. W połączeniu z widłami paletowymi można nim transportować owoce w skrzyniach.

W przypadku ciągników sadowniczych do winnicy podczas wykonywanych prac szczególnie istotna jest waga maszyn roboczych. Często pracują one na stromych zboczach i aby ciągnik nie przewrócił się podczas wymagającego podjazdu, jego waga i waga maszyny doczepianej muszą być w równowadze.

Postępy w technologii a ciągniki sadownicze

Współcześnie postęp technologiczny odgrywa coraz większą rolę w branży sadowniczej, a wraz z tym wzrasta znaczenie zaawansowanych rozwiązań stosowanych w ciągnikach. Jakie tego typu rozwiązania są wykorzystywane w tych maszynach?

Telematyka

Nowoczesne ciągniki sadownicze coraz częściej odgrywają rolę centrum dowodzenia, posiadającego możliwość bezprzewodowego łączenia się z centralnym systemem telematycznym. To właśnie ten system dostarcza informacji o stanie technicznym maszyny, a także o jej parametrach eksploatacyjnych. System może alarmować o przekroczeniu dopuszczalnego poziomu hałasu lub temperatury silnika, ostrzegać o niskich stanach paliwa, sygnalizować zbliżenie się innego urządzenia mechanicznego w sadzie czy umożliwić zdalną diagnostykę ciągnika.

Systemy nawigacji GPS

Sposób działania ciągników sadowniczych zrewolucjonizowała technologia GPS, zapewniając plantatorom szereg innowacyjnych narzędzi zwiększających wydajność i zbiory. Jedną z kluczowych zalet technologii GPS jest precyzja, która pozwala na optymalne rozmieszczenie drzewek w sadzie. Korzystając z systemu GPS, sadownicy mogą tworzyć precyzyjne mapy swojej plantacji, identyfikując obszary o wysokiej lub niskiej produktywności i podejmować strategiczne decyzje dotyczące miejsca sadzenia nowych drzew.

Systemy naprowadzania GPS odgrywają również kluczową rolę w precyzyjnym opryskiwaniu, które polega na ukierunkowanym stosowaniu pestycydów i innych środków chemicznych w określonych miejscach sadu. Wykorzystując system GPS do tworzenia precyzyjnych map, hodowcy mogą zidentyfikować miejsca, w których najczęściej występują szkodniki, i zastosować w nich odpowiednie środki chemiczne.

Wskazówki dotyczące wyboru właściwego ciągnika sadowniczego

Wielu producentów ciągników ma w swojej ofercie traktory sadownicze. Na co więc warto zwrócić uwagę, wybierając ciągnik na swoją plantację?

Komfort pracy operatora w kabinie to zdecydowanie ważna kwestia. Akceptowalnym minimum wydaje się kabina wyposażona w układ wentylacji oraz izolację od hałasu. Ze względu na kompaktowe rozmiary ciągników sadowniczych ich operatorzy są bardziej narażeni na wstrząsy powodowane nierównościami terenu. Warto więc wybrać ciągnik z solidną amortyzacją fotela. Także doskonała widoczność w każdą stronę poprawia wrażenia z pracy w ciągniku, który współpracuje z maszynami dołączanymi z przodu i z tyłu. Taką widoczność zapewnia kabina McCormick X4F.

Przy wyborze nowego ciągnika sadowniczego warto także sprawdzić, jak wygląda dostęp do serwisu maszyny. Regularne przeglądy i konserwacja są kluczowe dla utrzymania ciągnika w dobrym stanie technicznym oraz zapewnienia bezpieczeństwa podczas pracy. Poza tym w okresie gwarancyjnym są one obowiązkowe. Warto więc zrobić rozeznanie wśród innych użytkowników danej marki, jak szybko od zgłoszenia serwis może przeprowadzić przegląd i czy sprawnie reaguje na zapotrzebowanie na części zamienne. Szczególnie ważne jest to w sezonie zbiorów, gdy przestoje maszyny wiążą się z konkretnymi stratami.